Władysław Masłowski – biogram

Władysław Masłowski

(8 XI 1933 – 24 IV 1986)

dziennikarz, stenograf i prasoznawca

Urodził się w Katowicach w rodzinie zamieszkującej w Sosnowcu, gdzie przeniosła się z Krakowa, gdy ojciec dostał posadę dyrektora katowickiego banku (własnością rodzinną była istniejąca do dziś apteka “Pod Barankiem” przy ul. Mikołajskiej 4 w Krakowie). Po wybuchu wojny i zamordowaniu ojca przez Sowietów w 1940 roku w Starobielsku rodzina przenosi się z powrotem do Krakowa.

Władysław Masłowski był absolwentem krakowskiego  Liceum im. Nowodworskiego (1951), a następnie Wydziału Prawa UJ (1955). Harcmistrz, były drużynowy 9 Podgórskiej Drużyny Harcerskiej (członek władz Hufca Kraków-Podgórze), działacz PTTK, przewodnik beskidzki.

W latach 1955-65 dziennikarz Echa Krakowa w dziale łączności z czytelnikami. Od 1968 roku aż do śmierci pracownik Ośrodka Badań Prasoznawczych w Krakowie – do 1982 roku kierownik Pracowni Analiz Zawartości Prasy. Pozbawiony stanowiska kierowniczego po weryfikacji dziennikarzy przeprowadzonej po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.

Od 1970 roku członek kolegium redakcyjnego wychodzącego w Krakowie kwartalnika Zeszyty Prasoznawcze. Autor ponad 40 profesjonalnych analiz zawartości prasy wykonanych w OBP. Współzałożyciel i wieloletni przewodniczący Klubu Prasoznawczego ówczesnego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

            Ponadto ceniony stenograf – znawca tej dziedziny i autor wielu publikacji o stenografii oraz podręcznika do systemu J. Polińskiego (z K. Walaszkową i W. Szostakiem), prowadzący lektorat stenografii dla studentów UJ. Współautor (z W. Szostakiem) niewydanego podręcznika stenografii do systemu S. Korbla, którego w PRL nie uznawano. Wielokrotny zwycięzca konkursów stenografowania i maszynopisania. Od lat 60. uznany w Krakowie specjalista wykonujący, wraz z kilkuosobowym zespołem stenografów, tzw. protokoły natychmiastowe z ważnych spotkań i konferencji, spisywane natychmiast z odsłuchu i taśmy magnetofonowej, z pionierskim użyciem dyktafonów własnej konstrukcji, czyli z zastosowaniem tzw. fonotypii, prawie nieznanej wtedy w Polsce.

            Aktywny działacz i członek władz Stowarzyszenia Stenografów i Maszynistek. Wieloletni przewodniczący Komisji Systemowej SSiM (podejmującej prace badawcze) oraz redaktor naczelny Zeszytów Teoretycznych SSiM, gdzie publikowane były m.in. badania nad łączliwością głosek oraz nad frekwencją wyrazów w języku polskim.

W 1967 roku zainicjował prace nad słownikiem frekwencyjnym języka polskiego dla stylu publicystycznego (takie teksty były najczęściej stenografowane). Tak powstał pierwszy fragment przyszłego słownika frekwencyjnego współczesnej polszczyzny, opublikowany w 1972 roku pt. „Słownictwo współczesnej publicystyki polskiej”. Ukoronowaniem tych wieloletnich prac stał się “Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej” autorstwa I. Kurcz, A. Lewickiego, J. Sambor, K. Szafrana i J. Woronczaka, wydany w 1990 roku w Krakowie przez Instytut Języka Polskiego PAN.

Po Sierpniu 1980 współorganizuje NSZZ “Solidarność” w OBP, a po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce 13 grudnia 1981 roku uczestniczy w tajnych strukturach zakładowych Związku w OBP. Równolegle dziennikarsko dokumentuje wszelkie dostrzegalne przejawy stanu wojennego – spisuje jego szczegółową kronikę obejmującą okres od 13 grudnia 1981 do 20 lipca 1982. Rejestruje w niej polską codzienność owego czasu: od przepisanych ulotek i opisu zawartości PRL-owskich gazet, treści audycji radiowych i programów telewizyjnych, po życie ulicy. Powstaje tak ponad 1400 stron maszynopisu na papierze przebitkowym formatu A5.

W sierpniu 1982 roku współzałożyciel (z Władysławem Tyrańskim) podziemnej gazetki Na Stronie, wydawanej jako maszynopis, i pomyślanej jako comiesięczny biuletyn informacyjny dla redakcji pism podziemnych. Ukazało się 7 numerów (do marca 1983).

            Założyciel, redaktor naczelny i wydawca krakowskiego pisma podziemnego Mała Polska (wspólnie z Władysławem Tyrańskim; od czerwca 1983 do grudnia 1988 sekretarzem redakcji jest Ewa Ryłko) – pierwszy numer ukazał się 2 lutego 1983 roku jako maszynopis powielany techniką sitodruku z użyciem matrycy białkowej (powielaczowej), o objętości 2 stron formatu A4 (druk dwustronny w układzie 3-szpaltowym) – pismo ukazujące się regularnie co tydzień przez następne sześć lat w nakładzie 1-2 tys. egz.

Nad MP pracował do ostatnich chwil życia. Zredagował 154 numery z 291, jakie się ukazały (ostatni z datą 27.02.1989). To jedno z najbardziej regularnych i najdłużej wydawanych polskich solidarnościowych pism podziemnych należące do czołówki 4-5 tytułów o najwyższej numeracji bieżącej – dla porównania największe ówczesne pismo podziemnej Solidarności Tygodnik Mazowsze wydał 290 numerów. MP wymieniana jest przez wszystkie krajowe i zagraniczne bibliografie prasy podziemnej w Polsce.

            Redaktor naczelny Archiwum Współczesnego, miesięcznika o profilu publicystycznym, dokumentującego polską codzienność, wychodzącego nakładem MP i równolegle z nią – od czerwca 1984 do czerwca 1985. Ukazało się 8 numerów.

Władysław Masłowski zmarł nagle na zawał serca w kwietniu 1986 roku. Spoczywa w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.