33. DZIEŃ OKUPACJI czwartek 14.01.1982.

[381] TEKSTY # //Tekst powielony 1-stronnie na matrycy białkowej, wywieszony jako ulotka, form. A4:// O b y w a t e l e ! /Na terenie Regionu Małopolska działa już kilka współdziałających ze sobą Kół Oporu Społecznego /KOS-ów/. Niezależnie od różnic w poglądach politycznych i innych obowiązkiem obywatela jest: / 1. szukanie kontaktów i przystępowanie do działających KOS-ów. / 2. W wypadku trudności w nawiązaniu kontaktu z działającymi KOS-ami, należy zakładać nowe, zwracając się do znanych Wam i godnych zaufania osób w pracy, miejscu zamieszkania i kręgach znajomych. Zakres i rodzaj działalności nowopowstałych KOS-ów, do czasu nawiązania kontaktów z istniejącymi już KOS-ami zależy od pomysłowości, innowacji i odwagi należących do nich osób. / Minimalną powinnością członka KOS jest: / a/ udzielenie niezbędnej pomocy wszystkim ludziom jej potrzebujących, zgodnie z najlepszymi tradycjami Polaków. Pomóż potrzebującemu! Nie czekaj aż zrobi to ktoś inny! / b/ jeżeli warunki i okoliczności w pracy nie pozwalają na strajk, wykaż bierność i brak inicjatywy we wszystkich tych działaniach, które pośrednio lub bezpośrednio służą rodzimemu okupantowi, dysponentowi naszego życia i wolności. / c/ piętnować, ignorować i okazywać pogardę tym nielicznym spośród nas, którzy podjęli czy też kontynuują haniebną współpracę z rodzinnym okupantem. Nie słuchaj ich pseudooracji! Pamiętaj, nie ma takich racji, które każą strzelać i zabijać uczciwych ludzi pracy! Tego argumentu nikt nie może obalić. / d/ przepisywać, kolportować, głosić dalej wszystkie informacje ujawniające działania okupanta. / U w a g a ! We wszystkich kontaktach z władzami okupacyjnymi staraj się w miarę możliwości posługiwać się słowami “nie wiem”, “nie pamiętam”. Każda informacja udzielona władzom okupanta, choćby faktycznie bez znaczenia zawsze /odpowiednio spreparowana/ może być wykorzystana przeciwko Tobie lub komuś innemu! Do sformułowania oskarżenia nadają się najbardziej niewinne nawet słowa. Jeżeli Cię na to stać, nie podpisuje żadnych oświadczeń. Mogą one być później wykorzystywane w przeróżnych celach, z których żadnego na pewno byś nie

[382] akceptował. / Bądź ostrożny, ale nie bój się! /Kraków, 29.XII.1981 r. /Grupa założycielska KOS NSZZ “S” / Region Małopolska. #

RELACJA # Spotkanie nauczycieli liceum w Skaiwnie z komisarzem wojskowym szkoły, odbyte przed kilkunastoma dniami. / Komendant uzasadnił konieczność wprowadzenia stanu wojennego. W kraju panowała anarchia, brak poszanowania prawa, strajki, zmuszano do strajków, prześladowano członków PZPR. Wprowadzenie stanu wojennego nie jest zamachem wojskowym, ponieważ Jaruzelski jest również szefem rządu. Wszystko jest zgodne z Konstytucją. / Komendant stwierdził, że brał udział w zabezpieczaniu siedziby MKZ i widział tam na własne oczy listę, na której znajdowało się około 3800 nazwisk osób, które miały być zlikwidowane w dniu 20.XII.1981 r. wraz z żonami i dziećmi / z wypowiedzi nie wynikało jasno, czy te 3800 osób to lista wraz z rodzinami czy 3800 = rodziny. Komendant widział na własne oczy na tej liście swoje nazwisko, co – jak powiedział – nawet go zdziwiło, bo nie jest nikim aż tak ważnym. Mówił, że obecnie nie żył by on i jego żona, 2,5-letni synek i 4-letnia córeczka. Komendant stwierdził też, że w siedzibie MKZ w Krakowie była broń. Stwierdził też, że z władzami wojskowymi współpracuje Kościół. Powiedział, że arcbp. Macharski wraz z grupą wojskowych nie dopuścili do manifestacji na Rynku Krak. w dniu 17.XII. Arcybiskup wezwał grupę wojskową w celu zdemontowania urządzeń nagłaśniających w Kościele Mariackim i przed kościołem. Stwierdził, że współpracuje z nim chętnie miejscowy proboszcz. / Powiedział, że wszyscy internowani znajdują się w dobrych warunkach. Są zakwaterowani w domach wczasowych, szkołach, itp., mają dostęp do prasy, radia i telewizji, mogą się swobodnie porozumiewać. Przedstawił też przebieg wydarzeń w Kopalni Wujek. Ofiar śmiertelnych było 7, z tego 5 zginęło z broni palnej w momencie, kiedy jakiś górnik odrąbał funkcjonariuszowi MO lewą rękę. Wtedy w obronie własnej ów funkcjonariusz sięgnął /prawą ręką/ po broń i zastrzelił 5 osób. Pozostałe dwie osoby zabili sami górnicy. Jeden z górników zabił stojącą za nim kobietę rozpruwając jej brzuch kilofem, kiedy zamierzał się na milicjanta. Drugi w podobnej sytuacji zabił łańcuchem stojącego za nim kolegę. #

[383] WIERSZYKI, FRASZKI: # Ostatnia zima reżyma // Siekiera, motyka, dąb akacja / znowu w Polsce okupacja, / Znowu krzyczą, znowu pałują, / praw człowieka nie żałują. // Siekiery, motyka, ćwierć kotleta, / mamy swego Pinocheta, ^[327] / chęci duże, mózgi ciasne, xx / mamy wreszcie łagry własne. // Siekiera, motyka, grabie, brona, / orła chce zadziobać wrona, / władza, zamach, stanu racja, / junta to nie demokracja. // Siekiera, motyka, trąd cholera, / kupczy Polską nasz generał, / nasza łysa i malutka, / prosowiecka prostytutka. // ZOMO, ORMO, inne szuje / drani na nas władza szczuje. / My to władzy przypominamy, / rachuneczek wystawiamy. // # Różny laur wieńczy skronie, / różne wieki dają miana, / Chrobrym zwano Bolesława / nie za walkę ze swym ludem…/ Temu zaś historia nada / nędzny ten przydomek: “Krwawy”. # //Stara fraszka Sztaudyngera:// chociaż wlazłeś między wrony – przyjacielu, pozostań czerwony. # Import / Ze wschodu nam zaimportowali / wronę w pełnej gali. # Po goleniu / Lustereczko, powiedz przecie / kto najlepiej bije w świecie? # Parafraza Żeromskiego / Rozdziobią nam kruki, rozstrzelają wrony… #

HASŁA. # Krzyży Poznania i Gdańska – nie zapomnimy, górników – pomścimy, solidarni – zwyciężymy! #

FAKTY # Niektórzy członkowie PZPR, którzy złożyli w pierwszym odruchu legitymacje, wracają do partii. # Siarczysty mróz. Na zamarzniętej szybie tramwajowej ktoś napisał palcem “Solidarność Małopolska” i “ZOMO bije”, obok znak Polski Walczącej. Dół symbolu podobny do stylizowanej kotwicy z pomnika w Gdańsku. # Na AGH na tablicy partyjnych ogłoszeń, zupełnie psutej od tygodni, ktoś z pinesek ułożył znak krzyża. # Znak swastyki na szybie wystawowej w śródmieściu, tam gdzie z drugiej strony przyklejone jest obwieszczenie o stanie wojennym. # Uzbrojone patrole ZOMO pilnują porządku w sklepach, szturmowanych przez klientów każdorazowo po dostawie towarów /butów, materiałów, konfekcji/. Między dostawami sklepy są puste. # Papier maszynowy i kserograficzny sprzedają tylko 4 wyznaczone sklepy w Krakowie. # Pod bankiem Pekao na Rynku Gł. pojawiły się dawne “koniki” walutowe. # W tym samym miejscu na Rynku Gł. znowu

[384] “jak przed wojną” ta sama staruszka sprzedaje po wyższej cenie “Gadzie Echo. # Do instytucji w śródmieściu przyszła ta sama co zawsze kobieta z Piasków xx Wielkich z mięsem z nielegalnego uboju. Wołowina z kością 250 zł kg, kiełbasy nie przyniosła, bo nawet na wsi kosztuje 520 zł kg. # Witryny sklepów są zalepione najrozmaitszymi kartkami pisanymi ręcznie, zarządzeniami, drukowanymi komunikatami itp., zarówno urzędowymi jak i produkowanymi przez personel sklepów we własnym zakresie. //Znak, że handel zamienia się coraz bardziej w urzędowanie.// # List z Jarosławia nadszedł po 5 dniach, nie był cenzurowany. # Pani z centrali telegramów w Krakowie dobrze pamięta, które telegramy wróciły jako niedoręczone. Świadczy to o małej liczbie wysyłanych depesz. #

ZE ŹRÓDEŁ WIARYGODNYCH # Wydawnictwa prasowe mają kłopoty: 1/ przestały być dochodowe, bo nie wychodzi np. “Przekrój”, 2/ nie ma gdzie magazynować papieru gazetowego, którego gwałtownie przybywa, bo drukuje się mało tytułów. #

LUDZIE MÓWIĄ. # Władze obawiają się rozruchów po wprowadzeniu w życie nowych cen i dlatego w innych sprawach kurs ma zelżeć. Zwolnienia z pracy niepewnych politycznie pracowników w niektórych grupach zawodowych /np. wśród dziennikarzy/ mają zostać rozłożone na dłuższy przeciąg czasu, żeby nie pogarszać nastrojów. Zwolnienia te mają być uzasadniane reorganizacjami i oszczędnościami. W związku z tym nie należy też obecnie przyjmować nowych pracowników. # Radio zachodnie podało, że działacz poznańskiej “S” Rozwalak na konferencji prasowej dla dziennikarzy zagranicznych odwołał swoje poprzednie publiczne oświadczenia potępiające władze “S”, twierdzą, że były one wymuszone. ^[328] # Internowani przebywają w więzieniu w Załężu, tam, gdzie więźniowie protestowali na kominie. Obiekt jest b. duży. Były tłumy ludzi płaczących, krzyczących, domagających się widzenia. Reżym więzienny jest niesłychanie ostry. Nie przyjmują dla więźniów jabłek, cebuli, smalcu, ciepłych rzeczy, żadnych konserw, słoików, plastykowych pudełek, tylko czosnek, kiełbasę. Ludzie otwierali na miejscu puszki z szynką, szynkę ładowali w papier i tak podawali dla więźniów. #

[385] # Są zdjęcia z dni strajku robione pod Kombinatem HiL przez kilkunastoletnich chłopców. # W W-wie ma wkrótce ukazać się “Życie Warszawy”, poza tym tygodniki wojewódzkie PZPR. # Dziennikarze mają być zaliczeni do I kategorii zatrudnienia. //Zaczyna się “kupowanie” inteligencji przez nowe władze?// # Szczytem mody w W-wie jest noszenie znaczków Kampinoskiego Parku Narodowego, przedstawiającego drzewko, jakieś zwierzę i literki KPN. #

DOWCIPY # //Znany, w innej wersji:// Jaruzelski to gen. ZOMOwski herb Ślepowron, pseudonim ZOMOza. # //Stary, przedwojenny, powtarzany znowu:// Wiadomości dtv dzielą się na 1/ prawdziwe czyli nekrologi, 2/ prawdopodobne – czyli prognozy pogody i 3/ pozostałe. #

PRASA # TL – Woda nie ustępuje. Dziewiątą już dobę trwają zmagania z żywiołem. Szerokim strumieniem płyną dary. Brakuje jednak środków higieny, ciepłej bielizny dla dzieci i dorosłych, pieluszek, pościeli. – Prezydium ZG Stow. Księgowych poparło działania WRON i przedłużyło kadencję władz wszystkich szczebli stowarzyszenia o 1 rok. //Ciekawe, jak to się ma do statutu Stowarzyszenia?//. – Skazano Leszka Żyłniaka na 3 lata więzienia za organizowanie i kierowanie strajkiem w dniach 1-314.12.81 we Wrocławskim Pafawagu. – Komentarz “Anatomia zdrady. Po dezercji R. Spasowskiego”. ^[329] # Ukazał się 1. nr “Rzeczpospolitej”. Artykuł wstępny napisał wicepremier Rakowski, stały felieton – Edmund Męclewski ^[330] //Nieustannie dyspozycyjny autor//. W numerze masa drobnych oficjalnych wiadomości, przeważnie spóźnionych o dobę w stosunku do lokalnych dzienników //przynajmniej w wydaniu B//. Parę wyjaśnień problemów prawno-administracyjnych. //Śmiertelnie nudna gazeta.// # GDE. – Rozszerza się akcja pomocy dla powodzian. Zbiórkę darów prowadzą harcerze, wpłaty deklarują straże pożarne, zakłady pracy, prywatne osoby. //Nawet// Ministerstwo łączności zwolniło od opłat pocztowych wpłaty na rzecz powodzian a poczta przyjmuje paczki dla powodzian do 10 kg, jeśli są zaadresowane na Komitet Przeciwpowodziowy w Płocku. //Bo paczek w ogóle wysyłać nie wolno. A co do zwolnień od opłat: to znaczy, że gdyby nie łaska ministra, to nawet na powodzianach można by coś zarobić?//.

[386] – Za 2-3 miesiące zakładom drobiarskim w Niepołomicach grozi drastyczne ograniczenie produkcji wskutek całkowitego prawie braku paszy. ^[331] Co będzie potem – tego nie wie nikt. # GDW. – Wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni Andrzej Piecki oraz Wojciech Jamrozik zostali skazani za zorganizowanie i kierowanie strajkiem w dniach 13-19.12.81 r. w Rafinerii Gdańskiej na kary po 5 lat więzienia. #

POLSKIE RADIO. # Rano: 16 i 20 stopień zasilania. – Naradzie NIK przewodniczył Prezes NIK Mieczysław Moczar. //To nazwisko pojawiło się po raz pierwszy od 13.12.81.// – ZZ Metalowców przekazał 100 tys. zł na powodzian. //To znaczy, że ten związek zawodowy działa mimo zawieszenia?// – Na wysokim poziomie ustabilizowało się wydobycie węgla kamiennego. Wczoraj wydobyto 625,735 ton. – Ukazał się album o gen. Sikorskim w nakładzie 50 tys. egz. wydany przez KAW w Krakowie. #

TVP # DTV. – Rośnie liczba komitetów ocalenia narodowego. Stanowi to dobitny przykład poparcia dla działań WRON. – Dzisiaj wypowiada się dla dtv prof. Grzegorz Leopold Seidler z UMCS w Lublinie. – Po wznowieniu działalności teatrów warszawskich ma iść m.in. “Operetka” Gombrowicza.

RADIO ZACHODNIE # RWE. – Mimo zakazów są wydawane biuletyny “S”, drukowane lub pisane odręcznie. – W Białołęce internowano Macieja Zembatego, autora m.in. kolędy na mel. “Bóg się rodzi”, którą internowani śpiewali w święta. – Santiago Carillo – szef hiszpańskiej partii komunist. oświadczył, że stan wojenny w Polsce to poroniony płód historii. – Agencja Tanjug podała, że premier Albanii Mehmet Shehu, który wg oficjalnej wersji popełnił samobójstwo 18.12. ub.r., w istocie został zabity, stając się ofiarą ostrego konfliktu w najwyższym kierownictwie kraju. # Gł. Am. – Bundestag nie uchwalił sankcji przeciw Polsce i ZSRR. Japonia nie zamierza przeszkadzać ani umniejszać sankcji USA przeciwko Polsce i ZSRR. – EWG wstrzymuje dostawy żywności dla Polski po cenach o 15 % niższych niż zwykle i za złotówki. ## #