8. DZIEŃ OKUPACJI niedziela 20.12.81 r.
[147 cd.] FAKTY. # W Krakowie olbrzymie opady śniegu. # Ludzie śpiewający w kościele “Boże coś Polskę” kończą każdą zwrotkę tekstem “Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie”. #
LUDZIE MÓWIĄ. # Tłum, który zebrał się 13.12 koło budynku, w którym odbywał się Kongres Kultury Polskiej w W-wie, został rozpędzony gazem łzawiącym. #
[148] # Podczas czwartkowej mszy św. 17.12 w Kościele Mariackim milicja użyła pałek do rozproszenia tłumu ok. 2000 ludzi. # W Hil i Hucie K-ce dalej trwa opór. # Plastyk Zbylut Grzywacz i Adam Macedoński są w więzieniu w Wiśniczu. # Internowanych przetrzymują w specjalnych obozach na Helu i koło W-wy, w strasznych warunkach, w namiotach lub barakach bez okien, na mrozie. Szerzą się tam choroby. # Wałęsa jest torturowany. # Na UW zmuszają pracowników naukowych do podpisywania deklaracji lojalności. To samo spodziewane jest w Krakowie. # Przed pawilonem na os. Wola Duchacka ustawiła się przed zakończeniem godziny milicyjnej kolejka kobiet. Patrol milicji wywiózł całą kolejkę do Gdowa, gdzie wysadził kobiety, pozostawiając im dowody osobiste. Wracały całe przedpołudnie. # Papież oświadczył, że niedługo przyleci do Polski. # W drzwiach mieszkań urzędników partyjnych wycięto tajemnicze znaki, stanowiące sygnał do represji. # Partyjnym studentom MO wydaje broń dla samoobrony. #
POLSKIE RADIO. # Program radiowy na niedzielę: 6.10 Ze wsi i o wsi. 9.05 Teatr Kalicki dla młodzieży – Dziecko dżungli, 2 odc. 10.30 Słuchowisko dla dzieci. 14.05 Dzień w Polsce – co pisze prasa terenowa. 16.20 Zbliżenia – mag. publicystyczny. 18.00 Czas refleksji – program publicystyczny. # Godz. 12. Rada Min. uchwaliła kartę praw dla budowlanych. Poza podwyżkami płac i świadczeń wprowadza ona m.in. pierwszeństwo w otrzymywaniu mieszkań spółdzielczych i ułatwienia w nabywaniu materiałów budowlanych. //Refl.: Zaczynają się przywileje dla nowych grup społecznych. Tu widocznie zadziałał sam Siwak. [181] // Godz. 19. Na wstępie dziennika radiowego po raz pierwszy od 13.12 podano zapowiedzi najważniejszych wiadomości. – WRON wydał odezwę do rolników polskich. – Dobrze przebiega skup xxx mięsa, usprawniono obrót przetworami spożywczymi, nadchodzą dostawy z ZSRR. – Prawie wszystkie kopalnie pracują. – Wysłannik papieża arcbp L. Poggi przybył do W-wy. – Jakiś szwedzki generał wypowiedział się panegirycznie o gen. Jaruzelskim i WP. – Górka rozrządowa stała się znowu centralnym punktem zainteresowań repor-
[149] terów z całego kraju. – Pociąg z Krynicy i Zakopanego do W-wy miał 300 min. opóźnienia, pociąg z Budapesztu ma opóźnienie nieograniczone. #
TVP. # Program na niedzielę 20.12: 10.00 Teleferie, 11.20 Mag. Rolniczy, 12.00 Dziennik. 12.30 Widowisko muzyczne: Twoi chłopcy Polsko. 13.40 dla dzieci: Przygody Sindbada. 14.05 Program publicyst. 14.35 Losowanie Totolotka. 14.50 Ost. odc. “Lalki”. 16.15 Mąż stanu /film o Breżniewie/. 17.20 Program muz. 15.50 Mecz hokej. ZSRR – CSRS. 18.45 Proste pytanie – felieton Wład. Loranca /prezesa Radiokomitetu/. 18.55 Komunikaty. 19.00 Wieczorynka – Pszczółka Maja. 19.30 DTV. 20.15 Con amore – film pol. 21.50 Mag. sportowy. # DTV. Prowadzi kpt. Karol Nowakowski. Pierwsze zdanie: “W całym kraju postępuje normalizacja życia. Potem szer. Tumanowicz czyta informacje o produkcji, rolnictwie, apelu WRON do rolników itd. Przed nim stoi przy mikrofonie szklanka wody mineralnej. – Komunikat o naradzie nt. górnictwa, odbytej w K-cach z udziałem ministra i wojewody. Mają miejsce “próby ekstremistów mających na celu zakłócenie toku pracy kopalń i fabryk. – Film o kłopotach komunikacyjnych na Śląsku spowodowanych dużymi opadami śniegu. Czynne są sklepy //niemożliwe!//, ludzie kupują ryby i choinki, ludzie czytają afisze WRON. – Film: duże opady śniegu w W-wie. Dostarcza się węgiel mieszkańcom //no, no, co za sukces!//, samochodom trudno jeździć po ośnieżonych ulicach, dozorcy nie spisali się. Wojsko grzeje się przy koksiakach. Kontrolowanie samochodów, patrolowanie ulic. – Opady śniegu w całym kraju. Wzrasta nieprzejezdność dróg II i III kat. Opóźnienia pociągów. Zmniejszył się transport węgla ze Śląska. Żołnierze likwidują skutki śnieżycy. – Kpt. Malinowski przedstawia nam film o przysięgach żołnierskich. Na uroczystość przybyli także górnicy zaprzyjaźnionej kopalni. Żołnierze powtarzają na ekranie c a ł ą rotę przysięgi. Potem górnik mówi, że zawsze są “z naszym wojskiem”. Potem niekończące się beztreściowe rozmowy: żołnierz z matką, reporter z innymi matkami, reporter z żołnierzem, z grupą żołnierzy, jeszcze defilada. Łącznie ten temat zajął ok. 10 min. – Inf. o wprowadzaniu karty pracownika budownictwa. – Do W-wy przybył od papieża arcbp L. Poggi. – Mówi
[150] dr Jacek Wilczur, publicysta i historyk, członek Gł. Komisji Badania Zbrodni Hitl. w Polsce: wczoraj dotarła do mnie wiadomość, że dokonuje się aresztowań byłych żołnierzy AK. Byłem członkiem Kedywu[1]. Wiadomość ta jest plotką i dywersją. Internowano tylko 2 byłych Akowców, ale z zupełnie innych powodów a nie z powodu przynależności do AK. Przy okazji zwracam się do Akowców o niedawanie posłuchu plotkom stanowiącym jawną dywersję. Gra toczy się o krew polską. /Potem mówi jeszcze całych kilka minut b. patriotycznie./- Wiadomości zagraniczne: szwedzki generał wychwala Jaruzelskiego, komentarz TASSa i Prawdy o sytuacji w Polsce, papież mówi na pl. św. Piotra. Indie gotowe
do paktu o nieagresji z Pakistanem, Chińczycy prowokują na granicy z Wietnamem, Francja wystrzeliła rakietę kosmiczną, sprawa Wzgórz Golan, katastrofa łodzi patrolowej w W. Brytanii, powódź we Francji, zaspy w Czechosłowacji i na Węgrzech – pomaga wojsko, trzęsienie ziemi w Grecji. – Opowieść o Andrzeju Kołodzieju, czołowym działaczu strajkowym z Gdyni, działaczu Solidarności, którego 19.10 //10!// zatrzymano na granicy Czechosłowacji. //Dlaczego tam – nie wiadomo, dlaczego dopiero dziś o tym mówią – nie wiadomo.// Szczegóły życiorysu, b. niekorzystnie wypadające dla delikwenta. Będzie sądzony w Czechosłowacji. – Dalsze materiały z poufnych źródeł KPN, przy okazji ciąg dalszy paszkwilu na tę organizację. – Kolejna lista osób odwołanych ze stanowisk. – Film o TGO [183] na terenie jakiejś cukrowni. Komendantem tej grupy jest płk dypl. pilot//!//. Stojący przed nim dyrektor i inne osoby odpowiadają jak uczniowie. Pułkownik: Dlaczego tu taki bałagan na tym placu? Dyrektor tłumaczy się. Pułkownik: Proszę wziąć spychacz i za 2 godziny żeby tu było wysprzątane! Za chwilę załoga melduje o wykonaniu rocznego planu produkcji cukru. Pułkownik: No, widzę, że cukrownia pracuje pełną parą, ale te porządki trzeba zrobić! – Cyranowicz rozmawia – i to długo – a chłopka wioząca mleko wozem na punkt skupu. Trochę dziwaczna scena: wóz stoi na drodze, zimno i wiatr jak cholera, a oni gadu, gadu. Potem rozmowa z naczelnikiem gminy o kłopotach z transportem. Konkluzja: w każdym razie rolnicy dostarczają więcej. – W całym kraju prowadzone są kontrole przeciw spekulacji i przestępczości. Na filmie stosy towarów znalezionych w jakiejś
[150] dr Jacek Wilczur, publicysta i historyk, członek Gł. Komisji Badania Zbrodni Hitl. w Polsce: wczoraj dotarła do mnie wiadomość, że dokonuje się aresztowań byłych żołnierzy AK. Byłem członkiem Kedywu. [182] Wiadomość ta jest plotką i dywersją. Internowano tylko 2 byłych Akowców, ale z zupełnie innych powodów a nie z powodu przynależności do AK. Przy okazji zwracam się do Akowców o niedawanie posłuchu plotkom stanowiącym jawną dywersję. Gra toczy się o krew polską. /Potem mówi jeszcze całych kilka minut b. patriotycznie./- Wiadomości zagraniczne: szwedzki generał wychwala Jaruzelskiego, komentarz TASSa i Prawdy o sytuacji w Polsce, papież mówi na pl. św. Piotra. Indie gotowe do paktu o nieagresji z Pakistanem, Chińczycy prowokują na granicy z Wietnamem, Francja wystrzeliła rakietę kosmiczną, sprawa Wzgórz Golan, katastrofa łodzi patrolowej w W. Brytanii, powódź we Francji, zaspy w Czechosłowacji i na Węgrzech – pomaga wojsko, trzęsienie ziemi w Grecji. – Opowieść o Andrzeju Kołodzieju, czołowym działaczu strajkowym z Gdyni, działaczu Solidarności, którego 19.10 //101// zatrzymano na granicy Czechosłowacji. //Dlaczego tam – nie wiadomo, dlaczego dopiero dziś o tym mówią – nie wiadomo.// Szczegóły życiorysu, b. niekorzystnie wypadające dla delikwenta. Będzie sądzony w Czechosłowacji. – Dalsze materiały z poufnych źródeł KPN, przy okazji ciąg dalszy paszkwilu na tę organizację. – Kolejna lista osób odwołanych ze stanowisk. – Film o TGO na terenie jakiejś cukrowni. Komendantem tej grupy jest płk dypl. pilot//!//. Stojący przed nim dyrektor i inne osoby odpowiadają jak uczniowie. Pułkownik: Dlaczego tu taki bałagan na tym placu? Dyrektor tłumaczy się. Pułkownik: Proszę wziąć spychacz i za 2 godziny żeby tu było wysprzątane! Za chwilę załoga melduje o wykonaniu rocznego planu produkcji cukru. Pułkownik: No, widzę, że cukrownia pracuje pełną parą, ale te porządki trzeba zrobić! – Cyranowicz rozmawia – i to długo – a chłopka wioząca mleko wozem na punkt skupu. Trochę dziwaczna scena: wóz stoi na drodze, zimno i wiatr jak cholera, a oni gadu, gadu. Potem rozmowa z naczelnikiem gminy o kłopotach z transportem. Konkluzja: w każdym razie rolnicy dostarczają więcej. – W całym kraju prowadzone są kontrole przeciw spekulacji i przestępczości. Na filmie stosy towarów znalezionych w jakiejś
[151] melinie. Wszczęto 103 postępowania przygotowawcze, 73 wnioski złożono do kolegiów, zakwestionowano towary na 10 mln zł. 4-osobowa grupa chłopców podejrzana o nielegalną produkcję i posiadanie materiałów wybuchowych. Mieli ich łącznie ok. stu kg. – Film: spacerowicze, odpoczynek, dzieci na śniegu, sanki, narty, na koniec ku uciesze dzieciarni tarza się w śniegu mały kucyk. – Sport, w nim apel o pomoc w organizowaniu zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży. – Prognoza pogody przy zwykłej planszy. # Po DTV komunikat, że od jutra o 10.00 będzie dodatkowy DTV dla tych, którzy nie mogli go oglądać wieczorem. #
ROZGŁOŚNIE ZACHODNIE. # RWE: W Wujku zginęło nie 7 ale 50 górników. – Strajk w kop. Ziemowit trwa. Górnicy zagrozili wysadzeniem w powietrze instalacji kopalni, TASS twierdzi, że wysadzili już 1 szyb i grożą wysadzeniem drugiego. – Siły porządkowe rozproszyły ludzi, którzy przybyli powitać wysłannika papieża do Polski arcbp. L. Poggi na dworcu w W-wie. – Metody stosowane w Polsce można porównać do metod Rzeszy Niemieckiej, ale nawet hitlerowcy nie grozili śmiercią za niestawiennictwo do pracy. – Ambasador PRL w USA Spasowski [184] poprosił o azyl polityczny. – Komunistyczny dziennik włoski L Unita potępił terror w Polsce i juntę Jaruzelskiego. # BBC: Wałęsa jest w willi w Konstancinie. Widział się z nim ponoć jeden z biskupów. Proszony o to, by wystąpił przed kamerami miał powiedzieć: przed tym musielibyście mnie pokrajać na tysiąc kawałków. – Ambasador Spasowski powiedział, że nie mógł dłużej milczeć wobec agresji zbrojnej w Polsce. – Dziennikarze zagraniczni nadal przekazują swoje korespondencje różnymi kanałami a nie oficjalnym teleksem. Protestują przeciw cenzurze. – W Londynie kilka tys. osób przemaszerowało przed ambasadą PRL. # Głos Ameryki: Trwają strajki w Szczecinie, Gdańsku i na Śląsku. – W kop. Ziemowit 1300 górników zabarykadowało się w kopalni wysadzając 1 szyb i minując drugi. Strajku tego spodziewano się od początku stanu wojennego. – Wg korespondenta szwedzkiego liczba zabitych w Polsce wynosi ok. 200. [185] – Wojsko odmawia strzelania do robotników. W akcjach używa
[152] się wyłącznie specjalnie szkolonych oddziałów MO. – Pracownicy stoczni w Szczecinie dostali urlopy do końca Świąt BN. – WG zachodnioniemieckiego Pen Clubu aresztowani zostali pisarze: Wł. Bartoszewski, A. Szczypiorski, J.J. Lipski, Bocheński i inni. Również: Kijowski, Nowakowski, Woroszylski. – Amb. Spasowski otrzymał azyl polityczny w USA. – Spasowski oświadczył, że jego krok jest znakiem solidarności z Wałęsą. Nie może milczeć, gdy aresztowanych trzyma się w obozach pod gołym niebem i przenosi do obozów w sąsiednich krajach. Apeluje do Polaków, aby walczyli aż Polska będzie Polską, a do służby dyplomatycznej, aby robiła tylko to, co służy interesom Polski. – Papież wezwał do modłów za zabitych i aresztowanych w Polsce. – Wyspa Bornholm stała się ważnym ośrodkiem informacji o Polsce. Dania jest jedynym krajem kapitalistycznym, gdzie odbiera się program TVP. Jest on tam monitorowany, przekazywany do Kopenhagi i stąd do innych krajów. – Sekretarz stanu USA Haig oświadczył, że plany wprowadzenia stanu wojennego przygotowywane były znacznie wcześniej. – Banki zachodnie nie będą udzielać Polsce kredytów i pożyczek, bo Polska nie może spłacić należnych odsetek. #