39. DZIEŃ OKUPACJI środa 20.01.1982 r.
[485] WIERSZE # Lucjan Rydel “Betlejem polskie”: / ten naród buntowniczy / trwa w milczącym uporze / na siły własne liczy / na miłosierdzie Boże / żyje w ojcach swych wierze / mówi ojców językiem / zwyczajów własnych strzeże / tu każdy – buntownikiem. / #
TEKSTY # W NASZYM KRAJU ZNIESIONO PRAWO! //Tekst przepisany ręcznie:// Musimy się bronić, aby nie stać się narodem buntowników. Jesteśmy okupowani przez własną armię. To rzadki przypadek w historii. Nie dajmy się podzielić zastraszyć, otumanić okupacyjną atmosferą. Nie pozwólmy zwyciężyć przemocy! Nie dajmy złamać naszej wielkiej narodowej Solidarności. przemoc można przełamać zwykłą ludzką solidarnością. Nie słuchajmy pseudooracji szczekającej propagandy. Pamiętajmy, że nie ma takich racji, które każą więzić uczciwych robotników i strzelać do nich. / Lech Wałęsa #
# //Rękopis:// /Fragment przemówienia Ojca św. na Pl. św. Piotra dnia 10.I.1982 / … Społeczeństwo całego świata, a zwłaszcza narody Europy i Ameryki, w dalszym ciągu wykazują zaniepokojenie sytuacją, jaka wytworzyła się w Polsce w związku z wprowadzeniem stanu wojennego. Stan taki niesie z sobą naruszenie podstawowych praw człowieka i narodu. W swym kazaniuna uroczystości Objawienia i Trzech Króli Prymas Polski a także kardynał krakowski stwierdził, że łamane jest najbardziej podstawowe prawo człowieka – prawo do wolności sumienia i przekonania. Pod zagrożeniem utraty pracy – ludzie bywają zmuszani do podpisywania oświadczeń, które są niezgodne z ich sumieniem, z ich przekonaniem. Łamanie sumień jest straszną krzywdą wyrządzaną człowiekowi, jest najboleśniejszym uderzeniem w ludzką godność. Jest poniekąd gorsze od zadawania śmierci fizycznej, od zabijania. “Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało: – mówił Chrystus – wskazując o ile większym złem jest zabijanie ludzkiego ducha, ludzkiego sumienia. zasada poszanowania sumień jest podstawowym prawem człowieka zagwarantowanym w konstytucjach i umowach międzynarodowych. / Podnoszę głos
[486] do Boga wraz ze wszystkimi ludźmi dobrej woli, aby to prawo z całą odpowiedzialnością było respektowane. #
FAKTY # Jeden z pierwszy, o ile w ogóle nie pierwszy afisz z datą styczniową, jaki pojawił się w Krakowie: zawiadomienie o koncercie Filharmonii w ramach Roku Szymanowskiego. #
ZE ŹRÓDEŁ WIARYGODNYCH # 16 państw, w tym Francja i Kanada nie przyjmują polskich samolotów. # Prof. Mrowiec z AGH złożył legitymację partyjną po 13.12.81. # 20 grudnia komisarz wojskowy AGH rozkazał, żeby po pracy maszyny do pisania zamknąć w sejfie. Wobec tego o godz. 15 przed jego gabinetem uformowała się kolejka kilkuset osób z maszynami do pisania. #
LUDZIE MÓWIĄ # W jednej z kopalń na Śląsku górnicy w przewidywaniu starać z MO wykuli sobie z metalu piki. Długość ich obliczyli wg długości wyciągniętej ręki plus długość milicyjnej pałki plus 20-30 cm. Piki zostały potem użyte i zdały b. dobrze egzamin. # Zaraz po rozpoczęciu zajęć na AM pojawiło się pełno ulotek. Komisarz wojskowy zagroził, że zawiesi znowu zajęcia jeżeli tak będzie dłużej. # Każdego 13-go miesiące wyłącza się światło w mieszkaniach na znak żałoby. #
DOWCIPY # //Stary, teraz przerobiony:// ZOMO zatrzymuje mężczyznę z dużą walizką. Co tam macie? – Meble – pada odpowiedź. Otwieraj walizkę a tu karabiny maszynowe, granaty, pistolety. – Mówiliście, że to meble!? – No tak, jaki pokój, takie meble. # Kto spowodował powódź w Płocku? Odpowiedź: Jaruzelski, bo jak usłyszał, że lud się ruszył /ód się ruszył/, to wysłał ZOMO zamiast saperów. # Dlaczego Urban nie siada koło ministra finansów? Odpowiedź: żeby nie wyglądać jak półdupek zza Krzaka. # //Stary:// Skorpion ucieka przed pożarem stepu. Drogę zagrodziła mu rzeka, w której pływała ryba. – Rybo, mówi skorpion, przewieź mnie na drugi brzegi. – Coś ty, – mówi ryba – przecież mnie zakłujesz. – Nie zakłuję, – mówi skorpion – bo wtedy ty toniesz, a ja razem z tobą. – Zgoda, – mówi ryba i wzięła skorpiona na grzbiet. Ale w połowie rzeki natura wzięła górę i skorpion dziobnął rybę swoim kolcem. Ryba poszła na dno, a skorpion razem z nią. Morał: Niech żyje RWPG! #
[487] PRASA # TL. – Z komentarza: Rząd podjął natychmiastowe działania eliminujące nieuzasadnione windowanie kosztów i cen przez przedsiębiorstwa //Po celowym przestraszeniu społeczeństwa zapowiedzianymi podwyżkami cen, teraz rząd zaczyna przedstawiać się w roli dobrotliwego obrońcy społeczeństwa przed brzydkimi, zachłannymi przedsiębiorstwami//. – Fragment zapowiedzi konferencji naukowej WSNS :Źródła i charakter kryzysów w Polsce”: Niczego nie przesądzając można już teraz stwierdzić, iż jedną z głównych przyczyn kryzysu – jeśli pominiemy na chwilę zagadnienia gospodarcze – były olbrzymie zaniedbania w pracy ideowo-wychowawczej //a więc wystarczy trochę propagandy i kryzysów nigdy już nie będzie?//. – Ogłoszono nowe ceny samochodów: fiat 126p 240 tys. zł, syrena – 285 tys. Ceny te ustalił sam producent. – Częściowo //ale tylko b. częściowo// zniesiono ograniczenia w dysponowaniu rachunkami walutowymi przez osoby prywatne. Będą one mogły np. za pośrednictwem Pewexu kupować towary zagraniczne, wywozić do kk nie 300 ale 400 dolarów, opłacać zagraniczne koszty leczenia i leków, składki w międzynarodowych stowarzyszeniach naukowych itp. # GDE. – Na kary od 3 do 5 lat więzienia skazano w Bielsku-Białej kilku działaczy “S”, którzy zorganizowali konspiracyjną strukturę Związku po aresztowaniu Patrycjusza Kosmowskiego. – W 1 tylko dniu kolegium w Poznaniu ukarało 71 osób grzywnami za naruszenie godziny milicyjnej. Za zorganizowanie i kierowanie strajkiem w Z-dach Przetwórczych Huty w Bochni w dniach 13-15.12.81 skazany został na 3 lata więzienia działacz “S” Witold Bawolski. – Rakowski na spotkaniu z dziennikarzami zagranicznymi powiedział, że natychmiastowe zwolnienie internowanych jest nierealne, bo byłoby to odtworzeniem sytuacji sprzed 13.12.81. Powiedział, że w Polsce nie ma dyktatury wojskowej, że na temat wizyty papieża w Polsce nie było żadnych rozmów, ale będzie on jednak mile widziany w naszym kraju, że on sam nie widział się z Wałęsą, ale odwiedzał go kilkakrotnie min. Ciosek. # TR. – Gazeta zamieszcza specjalny materiał własny oparty na “dokumentach” na temat specbrygady Służby Bezpieczeństwa KPN, mającej działać pod szyldem “S” w regionie Śląsko-Dąbrowskim. # GDW. – Politechnika Gdańska rozpoczęła zajęcia. 25.1. nastąpi wznowienie zajęć w wyższych szkołach morskich. #
[488] POLSKIE RADIO. # Pozytywne oceny o projektach podwyżek cen i pożyczce zbożowej # W związku podniesieniem cen na malucha i syrenę Komitet Gos. Rady Min. polecił przeprowadzić w bielskiej FSM kontrolę kalkulacji cen. //Acha, teraz udają, że to nie rząd, tylko brzydki producent. A rząd wspaniałomyślnie opuści z podwyżki kilka tysięcy złotych i wyjdzie na dobroczyńcę. // # //Propaganda usiłuje teraz wesprzeć nadszarpnięty akcjami “porządkowymi” autorytet sił bezpieczeństwa: //Wyjątki z audycji, w której o stanie porządku i bezpieczeństwa, o pracy MO mówi przedstawiciel KG MO: “Wysiłki milicji współbrzmią z odczuciami społeczeństwa. B. dobrze układu nam się współpraca z wojskiem. Młodzi chłopcy w podobnych do siebie mundurach wspólnie służą społeczeństwu”. Audycja zawiera m.in. informacje, że MO wyrwała ostatnio z rąk spekulantów towary na łączną kwotę 86 mln zł. //Liczba zupełnie abstrakcyjna, ale może sprawić wrażenie.// # Rozpoczynają zajęcia dalsze wyższe uczelnie, m.in. PW. # Wczoraj wydobyto 626.152 ton węgla. # Rozpoczął się się samochodowy rajd Monte Carlo. //Tym razem nie podano, że jeden z punktów startowych znajdował się w W-wie. // # W gęstej mgle na Bałtyku doszło do zderzenia radzieckiego tankowca ze szwedzkim kutrem rybackim. 4 rybaków uratowano. Piąty poniósł śmierć. //Warto byłoby usłyszeć wersję szwedzką. Charakterystyczny jest ten nienaturalny porządek zdań: najpierw optymistyczne “uratowanie”, potem dopiero “poniósł śmierć”. Jest to odwrócenie piramidy wg której budowany jest naturalny przekaz ludzki i klasyczna informacja prasowa: to co najważniejsze i najb. interesujące na początku. Tu akurat odwrotnie. // # Wczoraj wybuchł duży pożar spółdzielczego pawilonu w Nowej Hucie. #
TVP. Niektóre tezy programu, w którym dziennikarze poznańscy mówią o prasie. Do IX zjazdu PZPR prasa spełniała swoje funkcje. O więzi prasy ze społeczeństwem świadczyły kolejki przed kioskami. Kierownictwo SDP chciało przekształcić Stowarzyszenie w samodzielną siłę polityczną, nie było tolerancji dla tych dziennikarzy, którzy nie ulegli dyskretnemu urokowi “S”. SDP nie wypowiedziało się w ogóle na temat dni bez prasy, które deprecjonowały przecież rangę zawodu dziennikarskiego, miały utrudnić przekazanie społeczeństwu programu IX Zjazdu
[489] i przeciąć więzi władzy ze społeczeństwem. Strajk kolporterów złamali sami czytelnicy, którzy spontanicznie ustawiali się pod drukarniami po swoje gazety. Bolesne było niedopuszczenie dziennikarzy na Zjazd “S”, gdzie byli przecież dziennikarze zagraniczni w ogóle nie kontrolowani i filmujący co tylko chcieli. Należy mówić o tych prawdach, nawet jeżeli nie należą one do przyjemnych. # DTV. – Glemp spotkał się z przewodniczącym CK SD Kowalczykiem. – //Niestrudzony i nieoceniony// Tomanek donosi z Lublina, że powstał tam Obywatelski Komitet Ocalenia Narodowego jakiegoś osiedla. //W jaki sposób powstał? Sam z siebie? Nie wiadomo.// W skład komitetu weszły osoby cieszące się autorytetem wśród mieszkańców //w jaki sposób weszli ci a nie inni – nie wiadomo.// – W okienku służalczego intelektualisty dziś wystąpił prof. Andrzej Kwilecki – socjolog z UN. Poznańskiego. – Rozpoczęto procesy sądowe przeciwko kilku mniej znanym prominentom za przestępstwa pospolite i nadużycia finansowe. – Egzaminy wstępne będą obowiązywać we wszystkich typach szkół średnich z wyj. szkół zawodowych. – Wczoraj odbyła się konferencja biskupów ordynariuszy wszystkich diecezji. Głównym tematem obrad były zadania duszpasterstwa w aktualnej, b. złożonej sytuacji kraju. W związku tym biskupi wydali specjalne słowo pasterskie do wiernych i postanowili wysłać pismo do premiera Jaruzelskiego. //Nic więcej na ten temat//. Dzień 2 lutego, uroczystość MB Gromnicznej będzie dniem modlitwy w intencji wszystkich, którzy niosą pomoc naszemu krajowi. Biskupi diecezji dotkniętych powodzią wyrazili podziękowanie za złożone i zapowiedziane dary dla powodzian. Przedstawili też ogromne cierpienia ludzi i straty spowodowane powodzią. – DTV prowadził por. Janusz Zienkiewicz. # DTV 3. – Siwak powiedział, że trzeba oczyszczać partię z ludzi, którzy przyszli do niej dla nomenklatury. Nie ma mowy jednak o żadnym polowaniu na czarownice. Trzeba także zastanowić się nad przyszłym wyglądem związków zawodowych. – Reagan zaostrzył ton wypowiedzi wobec Polski. Refleksja dtv: gdy my tu robimy porządek we własnym domu, chcielibyśmy spotkać się przynajmniej z życzliwością. – Jaruzelski przesłał serdeczny list płk. Przymanowskiemu w 60 rocznicę urodzin. – H. Kluba został mianowany rektorem szkoły filmowej w Łodzi. – Wznowiono wydawanie Misia Płomyczka i Płomyka. #
[490] RADIO ZACHODNIE # RWE. – Podwyżka cen planowana w Polsce jest najwyższą w całej historii obozu komunistycznego. – W dniu 13.12. Rada Państwa zebrała się o godzinie 1 w nocy. obecni byli generałowie WRON. Obrady trwały 2 godziny. Aresztowania rozpoczęły się wcześniej, przed północą, były więc działaniami bezprawnymi. Uchwały o stanie woj. noszą datę 12 grudnia. Było to więc fałszowanie dokumentów. – Zbigniew Janas, przewodniczący KZ “S” w Ursusie przesłał list, datowany 17.12. do nowego dyrektora Ursusa, zwracając mu uwagę, że odpowiada za losy załogi i będzie z tego rozliczony. Rozgłośnia podała całą treść listu krążącego w odpisach po W-wie. – Polakom pracującym na kontraktach na Zachodzie wbija się do paszportów pieczątkę mówiącą, iż mogą powrócić do kraju dopiero po wygaśnięciu kontraktu. Dotąd mieli oni paszporty uprawniające do wielokrotnego przekraczania granicy i mogli przyjeżdżać do kraju dowolną ilość razy. – RFN chce znieść opłaty pocztowe za paczki żywnościowe wysłane do Polski. przeciwstawiają się temu rządy NRD i Polski, gdyż pozbawiłoby to je przypadającej im części opłat. # # #
UZUPEŁNIENIA # Do 33. DO z 14.1.82 s. 435 wiersz 6 od góry: TEKSTY. – Afisz nr 1 pt. “Kto organizował opozycyjną działalność” pochodzi z TL wyd. AAA nr 298 z 19-20.12.81 s. 5. #
# Do 36. DO z 17.1.82 s. 407 TEKSTY. //Tekst zamieszczony na tej stronie jest pełną wersją tekstu zamieszczonego na s. 247.//
KOREKTY # Na s. 318 w wierszu 2 od góry należy skreślić jeden z 2-krotnie powtórzonych zwrotów” jest najskuteczniejszą pomocą”. # Na s. 290 w wierszu 7 od dołu jest “patrz DO nr 20” a ma być “nr 28”. # Na s. 405 powtórzono pomyłkowo wierszyk przypisywany Miłoszowi “Zaglądali mi do kufrów”, zamieszczony już na s. 398. #
UZUPEŁNIENIE # Do 16. DO z 28.12.81 s. 213 TEKSTY. – Cała treść ulotki zaczynającej się od słów “Mieszkańcy Małopolski…” znajduje się w 1. DO z 13.12.81 na s. 5? “Do mieszkańców Krakowa…” #