20. DZIEŃ OKUPACJI piątek 1.1.82 r. NOWY ROK

[257] 20. DZIEŃ OKUPACJI piątek 1.1.82 r. NOWY ROK

FAKTY. # Nowy Rok wita Kraków dzwonami i klaksonami samochodów. słychać pojedyncze strzały i wybuchy /petardy na wiwat?/. # 5-osobowy patrol uzbrojonych żołnierzy przechodzący ulicą niezwykle uprzejmie ustępuje z drogi starszej pani. # Uzbrojony żołnierz spaceruje przed willą konsula amerykańskiego na ul. Grottgera. Dotychczas nie było tu nikogo takiego. # Na trasie z Krakowa do Katowic kontrolowano 8 razy prywatny samochód, w tym 3 razy także rewidowano bagażnik. #
ZE ŹRÓDEŁ WIARYGODNYCH. # Jednego z internowanych w Wiśniczu odwiedziła żona, widziała się z nim, oddała paczkę. Stwierdziła, że jest ciepło, wyżywienie wystarczające. # Dwa dni temu internowani z Wiśnicza zostali przewiezieni do Rzeszowa i jeszcze gdzieś indziej. #
LUDZIE MÓWIĄ. # We Wrocławiu w dalszym ciągu trwają walki, są zabici i ranni. # Gil i Bujak nadal się ukrywają. # Od ludzi na kierowniczych stanowiskach wymagać się będzie deklaracji lojalności. Już teraz wymusza się je na niektórych internowanych. Ma to być warunek zwolnienia. # Po telewizyjnym wystąpieniu Żukrowskiego w dniu 15.12. zaczęto znosić mu pod drzwi mieszkania książki jego autorstwa. zarzucono nimi kilka pięter klatki schodowej. # Kierowniczka domu studenckiego mówiła studentom wyjeżdżającym do domu 14 lub 15.12.: do widzenia w październiku. # Nadeszły paczki z ZSRR dla polskich dzieci. W paczce: kawałek kiełbasy długości 20 cm, 1/2 chleba, zabawka i bluzeczka. # Na drzwiach mieszkań milicjantów i partyjnych ktoś maluje krzyże, co ma oznaczać wyrok. #
OPINIE: # 1 stycznia 1981 roku była burza śnieżna z piorunami. Miała to być zła wróżba. 1 stycznia 1982 roku była pogoda i słońce, a więc rok 1982 będzie pomyślny. #

[258] POLSKIE RADIO. # Dziennik godz. 19.00: Na Śląsku b. spokojnie, ruch niewielki w zakładach przemysłowych pracowały brygady wykonujące swoje codzienne obowiązki. – Na Opolszczyźnie piękna słoneczna pogoda. Inspiracją do rozmów prywatnych było noworoczne przemówienie Henryka Jabłońskiego. //!?// – Radom. Cementownia Przyjaźń w Wierzbicy. ! piece stoją – 2 do remontu, 1 wyłączony z powodu braku węgla. Przygotowujemy się do maksymalizacji produkcji w II i III kwartale, w remonty prowadzimy w okresie ograniczeń dostaw energetycznych. Rok 1982 powinien być lepszy niż 81. Dyscyplina załogi jest dobra, widać zdecydowaną poprawę Czego można życzyć załodze: węgla i energii elektrycznej, żeby można było wykonać nałożone zadanie. – Gdańsk. Jesienna szaruga. Pogoda sprzyja ekipom wywożącym śnieg z ulic. Większość mieszkańców spędziła Sylwestra w prywatnych domach. O północy nad portami w Gdyni i w Gdańsku zabłysły tradycyjne rakiety. W ten sposób witały Nowy Rok załogi nielicznych statków. Przybyły dary z NRD. Patrole pełniły swoją służbę|. – Przedstawiciele Organizacji Rodzin Wojskowych składali patrolom życzenia i upominki. – Bydgoszcz. Dyżur pełniły różne służby i załogi zakładów o ruchu ciągłym. Swoją niełatwą służbę pełnili żołnierze WP. Wielu przechodniów składało im życzenia i wręczało upominki. Nie notuje się żadnych odchyleń od zakładanych zadań produkcyjnych / w jakimś tam zakładzie pracy/. Również planowo wykonywane są zadania w /innym zakładzie/. Z powodu braku surowca wstrzymana jest tylko produkcja w jakimś tam wydziale na jakiejś tam maszynie. W ciągu dzisiejszej doby jakiś tam zakład wyprodukuje tyle, a tyle czegoś tam i tyle a tyle czegoś innego. Powiększyła się liczba mieszkańców województwa, w kilka minut po północy w tym a tym szpitalu przyszedł na świat młody /tu imię/. Szczęśliwą matką została /to nazwisko/. – W r. 1981 wydobyto 163 mln ton węgla kamiennego. Jest to poziom wydobycie najbliższy rok 1974, kiedy wydobyto 162 mln ton. Wynik ten należy oceniać pozytywnie. W stosunku do aktualnych potrzeb ilość ta jest w dalszym ciągu nie wystarczająca. Wielkość wydobycia węgla w ostatnim dniu roku wyniosła 510 tys. ton przy niepełnym wydobyciu w kop. Piasta i Ziemowit. Rezultat ten należy ocenić jako dobry. – prezydium rządu uprości prace legislacyjne, zawieszono obowiązek konsultowania aktów prawnych z organami niepaństwowymi. – Zjednoczenia

[259] przedsiębiorstw państwowych postawiono w stan likwidacji. – Ustalono nowy wykaz stanowisk pracy uprawniających do I kat. zatrudnienia. – Każdy dzień przynosi dowody pomocy materialnej Związku Radzieckiego. Sekretarz gen TPPR stwierdził, że pomoc ta nie jest zjawiskiem nowym i że ludzie radzieccy nie pozostawią Polaków w biedzie. – Wiadomości zagraniczne. – Sport. W Krakowie tradycyjny noworoczny trening odbyli piłkarze Cracovii. //Zawiadomieni o tym, że wolno to zrobić dosłownie w ostatniej chwili – na boisku nie było prawie zupełnie widzów.//. – Komentarz Jana Podoskiego. W pierwszym dniu pracy kop. Piast wydobyto niewiele mniej niż w normalnym dniu. Teza: Polacy pracują w trudnych warunkach bardziej samodzielnie od innych narodów. //Czytaj: Polak potrafi jeśli tylko chce.// Nie wpadajmy jednak w megalomanię. #
TVP. # DTV. – Prowadzi kpt. Nowakowski. – Film: ruch na Dworcu Centr. minimalny, właściwie żaden /puste perony/. Oficer dyżurny Komendy Stoł. MO: całkowity spokój. Jest zakaz sprzedaży alkoholu, jest zakaz organizowania zabaw. Ważniejszych wydarzeń o charakterze kryminalnym nie zanotowano. Kilka osób prowadziło pojazdy w stanie nietrzeźwym. Sporo było wezwań do zachorowań w domu. Nie było bójek ani zajść. – Opracowano wytyczne w sprawie trybu prac legislacyjnych. Będą prowadzili je ministrowie w porozumieniu z sekretarzem WRON. – Szer. Tumanowicz czyta informacje: W r. 1981 wydobyto 163 mln ton węgla. – Dzisiaj pracowało wiele zakładów przem. spożywczego, na wsi był to dzień normalnej pracy. Film: rozmowa z pracownikami Kombinatu PGR pod W-wą. Rok był dobry, mamy stosunkowo dużo paszy własnej dla bydła, brakuje części zamiennych i maszyn. – Mówi starszy człowiek: ja bym chciał tylko spokoju, powinniśmy wziąć się do pracy, inne zakłady pracowały, a my nie. Spokój powinien być, bo wiadomo, kto Polskę doprowadził do ruiny. Wiemy, jak to jest w czasie wojny. – Relacja z ulic W-wy zrealizowana przez kpt. Edmunda Malinowskiego. Zmiana warty na pl. Zwycięstwa. Patrole kontrolują samochody, składają życzenia kontrolowanym. Rozmowa z patrolem MO. Rozmowa ze starym przechodniem – od 13 grudnia to ja już przynajmniej spokojnie śpię i moja żona, wszystkim Polakom życzę spokoju, do-

[260] brej pracy, uczciwości i żeby nasi Polacy byli zjednoczeni, żeby nie było rozbicia na części. Jeszcze jedna rozmowa z patrolem: służba nie była ciężka, ludzie odnosili się do nas pozytywnie, składali nam życzenia, traktowali nas z uśmiechem. Rozmowa z kilkoma przechodniami: wracamy z odwiedzin u rodziny. Teraz patrol składa życzenia społeczeństwu: żeby wszyscy byli szczęśliwi, żeby wszystkie kłopoty były przezwyciężone, żeby zapanował spokój, ład i porządek. – Film: O uczestnikach walk i weteranach pamiętali żołnierze 6 Pomorskiej Dywizji Powietrzno-Desantowej. Mówi weteran: to, co robicie, to nas cieszy, większość społeczeństwa jest zadowolona z tego, coście zrobili. Za to, coście zrobili i robicie do tej pory, serdecznie dziękujemy. Weterani urządzili dla żołnierzy mały poczęstunek. – W tym miejscu szer. Tumanowicz czyta aktualny komentarz bez żadnego wstępu i ostrzeżenia. – Refleksjami na tematy aktualne dzieli się rzeźbiarz Bogdan Chmielewski: głównym nurtem moich zainteresowań są ważne wydarzenia historyczne naszego narodu i ludzi noszących mundur polskiego żołnierza. Realizowałem pomnik w Narwiku i pomnik gen. Świerczewskiego w W-wie. Należą do partii 30 lat. Mam świadomość moralnej odpowiedzialności za wszystko zło, które w imieniu tej partii uczynione //widać taki z niego już telemasochista//. Tylko my mamy prawo sprawiedliwie to oceniać i zło to naprawić. //Dlatego nie kto inny://. Nie ma powrotu do rewanżu, odwetu itd. Przestałem wierzyć w mit bohaterstwa, zacząłem wierzyć w pracę pozytywistyczną i dlatego zapisałem się do partii. – Dzisiaj przez cały dzień TVP nadaje wypowiedzi robotników o tym, co dla nas najważniejsze: spokój, ład, porządek., jedność, wyjście z kryzysu, poprawa sytuacji gospodarczej zwłaszcza żywnościowej. – Film: bojowa wypowiedź młodego stalownika, który domaga się, żeby popołudniowy film z telewizji był powtarzany rano, bo on pracuje na drugiej zmianie i nie może go oglądać. – Sądy rozpatrywały kolejne sprawy w trybie doraźnym. 6 lat za włamanie, 3 za czynną napaść na żołnierza i groźby w stosunku do niego. W innej sprawie sąd zamienił tryb doraźny na zwykły z uwagi na zachowanie się skarżonego, który w pół godziny po zorganizowaniu strajku

[261] odwołał go oraz wyraził żal i skruchę. – Mimo świąt pracują kolejarze. – Film z przejścia granicznego w Piwnicznej. – Wiadomości zagraniczne: orędzie noworoczne przywódców KPZR i państwa radzieckiego, Reagan oświadczył, że jego kraj borykać się będzie nadal z poważnymi problemami, Gus Hall oświadczył, że sankcje USA wobec ZSRR są prawdziwym szaleństwem i przejawem antyradzieckiej psychozy, papież podziękował za modlitwy za Polskę i prosił o modlitwy o zakończenie stanu wojennego oraz ostrzegł przed niebezpieczeństwami wojny nuklearnej /pokazano film – papież wygłasza fragment o broni atomowej/, nowy sekretarz generalny ONZ obejmuje urzędowanie, świat wita Nowy Rok – zabawy w Moskwie, noworoczna kąpiel w Tybrze, zbiorowa kąpiel w zamarzniętej rzece w Szkocji, rozbawiony tłum na ulicach N. Jorku, noworoczna kąpiel w fontannie na Trafalgar Square w Londynie, strażnicy rewolucji z Iranu chcą jechać bić się na Wzgórza Golan, spokój po zamachu stanu w Ghanie, nie ustają walki w Salwadorze, śnieżyca w USA, w jakiejś wiosce w Szwarcwaldzie produkuje się zegary z kukułką. – Wiadomości sportowe. – Po ich zakończeniu kpt. Nowakowski prostuje się urzędowo za stołem, przy którym siedział przygarbiony i jeszcze raz składa telewidzom życzenia. – Koniec godz. 20.10. #
RADIO ZACHODNIE. # – 30 dziennikarzy usunięto z 60-osobowego zespołu Kuriera Polskiego a 12 dziennikarzom zalecono zrewidowanie swoich poglądów. Podobnym presjom poddawani są urzędnicy w urzędach państwowych. Wielu za karę za dotychczasową działalność lub postawę pozbawiono możliwości awansu lub odebrano przywileje pracownicze. Pracownikom Stoczni im. Lenina przedstawiane są do podpisu deklaracje lojalności przed wydaniem nowych przepustek pracowniczych. Do tej pory ok. 30 % załogi Stoczni podpisało takie deklaracje. W związku z tym nie wiadomo, czy 3-krotnie przekładany termin uruchomienia Stoczni nie zostanie przełożony poza 4 stycznia. – Obecnie przetrzymywany jest przez władze polskie 1 ksiądz w Koszalinie, wielu natomiast było przetrzymywanych i przesłuchiwanych, ale zwolnionych. Księżom zezwala się na odwiedzanie obozów i na odprawianie mszy, ale nie na kontakty z uwięzionymi. Kościół prowadzi rozmowy z przedstawicielem Urzędu ds. Wyznań Kuberskim a także resortem sprawiedliwości. – Apel przewodniczącego ZR Mazowsze przebywającego wciąż na wolności

[262] Zbigniewa Bujaka /fragmenty:/ – Po Polsce krąży odręcznie napisane obszerne posłanie noworoczne Bujaka. Zwracając się do rodzin zamordowanych robotników wyraził on nadzieję, że ich tragedia przyczyni się do powstania nowej Polski, w której ludzie nigdy więcej nie będą zabijani za domaganie się swych praw. Mówiąc do rodzin aresztowanych wyraził nadzieję, że również z ich cierpienia powstanie Polska bez cierpień, obozów i ciągłego strachu. Zwracając się do żołnierzy i oficerów wojska i MO stwierdził, że wierzy, że słuchać będą przede wszystkim głosu swego sumienia a potem rozkazów. Wierzę, że wszyscy pamiętacie o tym, że przede wszystkim jesteście istotami ludzkimi i Polakami, a dopiero potem wykonawcami rozkazów, że żaden z was nie dopuści się bratobójstwa nawet gdyby przyszło za to zapłacić najwyższą cenę. Wyraził nadzieję, że zamiast być narzędziem zbrodniczych władz prowadzących wojnę przeciwko własnemu narodowi, staną się jego obrońcami. Mimo zawieszenia działalności i represji, “S” jest zdolna funkcjonować nadal dzięki aktom odwagi i oporu jej członków. “S” to spełnienie najwyższych celów narodu od 200 lat. Ostateczne zwycięstwo będzie po stronie “S”, po stronie narodu. – Odczytano tłumaczoną z jęz. francuskiego treść ulotki zredagowanej na Dolnym Śląsku i kolportowanej zarówno w zagłębiu węglowym, jak i regionie Mazowsze, zawierającej rady i wskazówki dotyczące zachowania się podczas strajku, zatrzymania przez władze bezpieczeństwa, biernego oporu w czasie pracy, działalności konspiracyjnej, akcji protestacyjnych itp., Papież na pl. św. Piotra wystąpił w obronie roli “S” //To oczywiście pominięto w dziennikach PRiTV//. – W środę 30.12. 15 marynarzy zeszło z polskiego frachtowca w Kanale Panamskim. W Australii zostało 14 członków załogi polskiego statku oraz żony 6 z nich. – TASS podał, że reprezentacja piłkarska Polski weźmie udział w finałach Pucharu Św. Espania 80. # Głos Am. – Rozpoczęto weryfikację dziennikarzy. Kończą się rozmowy z dziennikarzami Kuriera Polskiego. Ok. 50 % dziennikarzy zwolniono. Nie wiadomo jaki jest los redaktora naczelnego, który odmówił podpisania deklaracji. – Księża odwiedzili i odprawili msze św. w ok. 50 obozach dla internowanych. – Pomoc Niemiec Wschodnich dla Polski ma różne formy – polska milicja wyposażona jest w drewniane pałki, naboje gazowe, drut kolczasty i psy z NRD. – Pogłoska o aresztowaniu Wajdy jest nieprawdziwa. – Już 63 marynarzy pol. zostało w Kanadzie.